بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر صفحه 554 قرآن کریم

دانشگاه فردوسی مشهد

 

آیات پایانی سوره جمعه و آیات ابتدایی سوره منافقون صفحه ۵۵۴

آیات پایانی سوره جمعه در رابطه با یکی از واجبات در دوران حضور امام معصوم یعنی نماز جمعه است. حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: اگر اُمت من ثواب سه چیز را می‌دانستند برای بدست آوردن آن روی هم شمشیر می‌کِشیدند:

۱- شرکت در نماز جماعت ۲- صف اول نماز ۳- شرکت در نماز جمعه؛ در روایت است «مَن تَرَكَ ثلاثَ جُمَعٍ تَهاوُنا بها طَبَعَ اللّه ُ على قَلبِهِ» هر کس سه جمعه بدون عذر نماز جمعه را ترک کند خدا بر قلبش مُهر می‌زند. شأن نزول آیه: در قدیم وقتی کاروان‌های تجاری از جاهای مختلف به سمت مکه و مدینه می‌آمدند قبل از ورود شیپور می‌زدند، یک روزِ جمعه پیامبر خطبه می‌خواندند که شیپوری نواخته شد مردم از مسجد فرار کردند آیه نازل شد «وَإِذَا رَأَوْا تِجَارَةً أَوْ لَهْوًا انْفَضُّوا إِلَيْهَا وَتَرَكُوكَ قَائِمًا…» هنگامي كه تجارت يا سرگرمي ببينند پراكنده مي‏شوند و به سوي آن مي‏روند و تو را ايستاده رها مي‏كنند؛ در روایت آمده فقط چند نفر در نماز جمعه ماندند و پیامبر فرمودند اگر همین چند نفر هم رفته بودند عذاب الهی نازل شده بود، طبق «…فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ…» هنگام برپایی نماز جمعه خرید و فروش و معامله حرام است. سوره منافقون آیه ۱: «إِذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ…» منافقین قسم می‌خورند که تو رسول خدا هستی، «…وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ» خدا می‌داند که منافقین دروغ می‌گویند؛

تعریف دروغ: حرف یا عمل خلافِ عقیده نه خلاف واقع مثلا شما می‌روید هندوانه بخرید فروشنده فکر می‌کند هندوانه قرمز است اما سفید از آب در می‌آید آیا او دروغ گفته؟ نه او راست گفته چون عقیده‌اش این بوده که قرمز است، عقیده منافقین این بود که پیامبر رسول خدا نیست ولی می‌گفتند تو رسول خدا هستی؛ در آیه ۴ خداوند می‌فرمایند «…قَاتَلَهُمُ اللَّهُ…» خداوند آنها را بكشد؛ یعنی خدا نفرین‌شان می‌کند، شبهه: “اینقدر شما آمریکا را لعن کردید که به خودتان برگشت و زلزله آمد” پاسخ: آمریکایی‌ها چه کسی را لعن کرده بودند که طوفان کاترینا آمد؟ زلزله وحشتناک یا رانش زمین در ژاپن چه؟ بالاخره آنها لعن را به رسمیت شناختند و قبول کردند که خدا وجود دارد، وقتی می‌گفتیم اگر در جامعه ظلم اتفاق بیفتد زلزله می‌آید و اگر فساد جنسی و بی عفتی زیاد شود سیل می‌شود چرا می‌خندیدید؟ حالا که خودتان می‌گویید این لعن‌ها به خودمان برگشته!