بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر صفحه 472 قرآن کریم

دانشگاه فردوسی مشهد

 

آیات ۴۱ تا ۴۹ سوره غافر صفحه ۴۷۲

مؤمن آل فرعون کسی بود که ایمان خودش را پنهان می‌کرد تا زمانیکه فرعون گفت من می‌خواهم موسی را بِکُشم آنجا تقیه را کنار گذاشت و ایمانش را آشکار کرد در آیه ۴۱ می‌گوید «وَيَا قَوْمِ مَا لِي أَدْعُوكُمْ إِلَى النَّجَاةِ وَتَدْعُونَنِي إِلَى النَّارِ» اي قوم! من را چه شده که شما را به سوي نجات دعوت مي‏كنم اما شما مرا به سوي آتش مي‏خوانيد؟!

نکته: ۱- مؤمن آل فرعون چندین بار می‌گوید «وَيَا قَوْمِ…» ای قوم من یعنی می‌خواهد از تمام ابزار عاطفی و احساسی استفاده می‌کند چون وقتی انسان حسِ میهن دوستی و هم وطنی را تحریک می‌کند تأثیرِ بیشتری دارد.

۲- نمی‌گوید «…مَا لَکُم…» شما را چه شده می‌گوید «…مَا لِي…» من را چه شده یعنی نکند ایراد از جانب من است که هر چه شما را می‌خوانم گوش نمی‌دهید.

۳- گاهی وقت‌ها طرف حق یک نفر و طرف باطل یک لشکر است «…أَدْعُوكُمْ…» همه شما «تَدْعُونَنِي لِأَكْفُرَ بِاللَّهِ وَأُشْرِكَ بِهِ مَا لَيْسَ لِي بِهِ عِلْمٌ وَأَنَا أَدْعُوكُمْ…» یعنی شما دسته جمع در مقابل من ایستاده‌اید.

طبق این آیه بعضی از ضرب المثل‌ها مانند خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو یا رأی با اکثریت است کنار می‌رود ممکن است رأی با اکثریت باشد اما حق که با اکثریت نیست «…أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ» «…أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ» پس از زیادی جمعیت کفار نترسیم «…كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِيلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِيرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ» چه بسیار گروه‌های محدود و کوچکی بر لشکرهای بزرگ با اذن خدا پیروز شدند؛

ما اگر جنگ بدر و اُحد را ندیدیم جنگ ۳۳ روزه حزب الله لبنان را با اسرائیل دیدیم حزب الهی‌ها در مقابل لشکرِ تا دندان مسلحِ اسرائیل ایستاده بودند یا ۸ سال دفاع مقدس، مؤمن آل فرعون هم از قدرت فرعون نترسید می‌گوید من شما را به خدای «…الْعَزِيزِ الْغَفَّارِ» شکست ناپذیر دعوت می‌کنم در صورتیکه شما مرا به سمت کفر می‌خوانید مؤمن آل فرعون در آیه‌ ۴۴ می‌گوید «…وَأُفَوِّضُ أَمْرِي إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ» من کار خودم را به خدا واگذار کردم او به احوال بنده‌هایش آگاه است؛

پیام آیه: مأمور به انجام وظیفه هستیم نه مأمور به نتیجه؛ آیه‌ ۴۵ «فَوَقَاهُ اللَّهُ سَيِّئَاتِ مَا مَكَرُوا وَحَاقَ بِآلِ فِرْعَوْنَ سُوءُ الْعَذَابِ» مؤمن آل فرعون می‌گوید پندم را گفتم و از عذاب سختی که فرعون و خاندانش می‌خواهند انجام بدهند به خدا پناه بردم؛ امام صادق علیه السلام می‌فرمایند زمانیکه که مؤمن آل فرعون گفت من را از عذاب آنها حفظ کن منظور جسمش نبود دینش بود، عذاب کفر بود خداوند دین مؤمن آل فرعون را حفظ کرد [جایی که اصل دین دارد از بین می‌رود انسان نمی‌تواند تقیه کند] خداوند بیان می‌کنند ما فرعونی‌ها و تمام اطرافیانش را داخل جهنم بردیم و به شدت عذابشان کردیم.