مؤلف کتاب «شیخ الباحثین آقا بزرگ تهرانى» مى گوید: «علت تألیف کتاب الذریعه، کار جرجى زیدان، مورخ معروف بود، او بدون غرض یا با غرض در کتاب مشهور خود تاریخ آداب اللغه العربیه، درباره شیعه سخنى بدین مضمون گفته: «شیعه طایفه اى بود کوچک و آثار قابل اعتنائى نداشت و اکنون شیعه اى در دنیا وجود ندارد». این شد که آقا بزرگ و دو هم ردیف و دوست علمی اش، سید حسن صدر و شیخ محمد حسین کاشف الغطاء، هم پیمان شدند تا هر یک درباب معرفى شیعه و فرهنگ غنى تشیع کارى را بر عهده گیرند و سخن این نویسنده جاهل را به دهن او باز پس بکوبند.
قرار شد علامه سید حسن صدر درباره حرکت علمى شیعه و نشان دادن سهم آنان در تأسیس و تکمیل علوم اسلامى تحقیق کند، ثمره کار او کتاب «تاسیس الشیعه لفنون الاسلام» شد. این کتاب به سال ۱۳۷۰ ه.ق در ۴۴۵ ص چاپ شد، شیخ آقا بزرگ در چاپ آن نیز دخالت داشت، اما علامه شیخ محمد حسین کاشف الغطاء، قرار شد کتاب «تاریخ آداب اللغه» جرجى زیدان را نقد کند و اشتباهات وى را باز گوید و این کار را کرد و نقدى جامع و علمى بر هر چهار جلد آن کتاب نوشت و مطالب مشتبه را به اصول اصلى آنها باز گردانید و مولف را به اشتباهات و خطایش حتى خطاهاى املایى متوجه کرد (در جزء دوم کتاب «النقود والردود» چهار جلد کتاب جرجی زیدان را به خوبی نقد علمی نمود). البته پس از آن به دستور این آیه قرآن «ولا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیَاءَهُمْ» (سوره اعراف، آیه ۸۵) کوشش مولف را در تالیف آن کتاب ستود. اما شیخ آقا بزرگ از میان این سه یار علمى متعهد شد، فهرستى براى تألیفات شیعه بنویسد و کتاب «الذریعه الى تصانیف الشیعه» را فراهم آورد.[۱]
[۱] . محمد رضا حکیمى، شیخ آقا برزگ طهرانى ،تهران، انتشارات مشعل آزادى، ص ۲۴ .
واقعا عبرت انگیز بود.
اگر همه ما تو زمینه کاری خودمون اینطور بودیم، الان کشورمون گلستون بود.