پرترههای تمام قد باشکوه رامبراند از اوپجن کاپیت و همسرش مارتن سولمانز، دو مورد از با ارزشترین داراییهای موزه رایکز در آمستردام – موزه هنر و تاریخ ملی معتبر هلند است. این زوج با لباسهای ظریف و رنگآمیزی به گونهای که ثروتمندترین افراد توانایی خرید آن را دارند، تجسم دوران شکوفایی اقتصادی و شکوفایی هنری هستند که معمولاً به عنوان «عصر طلایی هلند» شناخته میشود. اما عمیقتر کاوش کنید و این پرترهها داستان پیچیدهتر و نگرانکنندهتری را نیز روایت میکنند، زیرا سولمنز ثروت خود را از تصفیه شکر تولید شده توسط نیروی کار بردهشده در مزارع برزیل به دست آورده است. برای بیش از 250 سال، هلند مستعمرات گستردهای در مناطقی داشت که اکنون به نامهای اندونزی، آفریقای جنوبی، کوراسائو، گینه نو شناخته میشوند – و فراتر از آن – که در آن مردان، زنان و کودکان برده شده به سختی به عنوان انسان رفتار میشدند.[1] [2]
جامعه سیاهپوست در هلند نقش بزرگی را در پیشرفتهای هلند در ابعاد مختلف ایفا کرده و همچنان به ایفای آن ادامه میدهد، برای مثال در فوتبال تعدادی از بهترین بازیکنان تیم هلندی از نوادگان بردگان مستعمرات سابق هلند در سورینام و آنتیل هستند. در حالی که این مردان در حال حاضر “هلندی” در نظر گرفته میشوند و رنگ پوست آنها به عنوان یکی از یادآوریهای بسیاری از میراث برده داری و استعمار هلندی است. این تاریخ، اگرچه امروزه به ندرت در میان عموم مردم هلند مورد بحث قرار میگیرد اما از فوتبالیستهای افسانهای مانند ادگار دیویدز، فرانک رایکارد و پاتریک کلایورت به عنوان «فرزندان برده» یاد میکند.
کالسکه طلایی خانواده سلطنتی هلند هنوز هم نشان استعمار است. این کالسکه که در اصل هدیهای از آمستردام به ملکه ویلهلمینا پادشاه وقت در سال 1898 بود، از چوب طلاکاری شده ساخته شده و با تصاویری از “تمثیلهای ستایش” نقاشی شده است. یکی از این تمثیلها، «ستایش مستعمرات»، شامل تصاویر بردگانی است که به استعمارگران هدیه میدهند. جالب اینجاست که این کالسکه بیش از 35 سال پس از لغو برده داری توسط هلند در سال 1863 به ملکه ویلهلمینا داده شد، اما سیاهان را فقط به عنوان برده و نه به عنوان شهروندان کامل مستعمرات کشور نشان میدهد. با این حال، احتمالاً پیامد بزرگتری در بحث کالسکه این واقعیت است که خانواده سلطنتی امروز علیرغم بحثهای عمومی و انتقادها مبنی بر نژادپرستانه بودن تصاویر برده به استفاده از کالسکه طلایی ادامه میدهد. به همین ترتیب، تقریباً همه آمستردامرزهای سفیدپوستی که با آنها مصاحبه کردیم، موافق بودند که خانواده سلطنتی باید بدون توجه به تصاویر، بتوانند به استفاده از کالسکه ادامه دهند. اکثر مصاحبه شوندگان آن را یک اثر تاریخی میدانستند که نمی توان آن را با معیارهای اخلاقی امروز قضاوت کرد، بلکه باید به عنوان محصول تاریخ درک شود.[3]
مورخانی که تاریخ هلند را مطالعه میکنند، گاهی از قرن هفدهم به عنوان “عصر طلایی هلند” یاد میکنند. این اصطلاح به دوره ای از ثروت بی سابقه در جمهوری هلند اشاره دارد، زمانی که هنرمندانی مانند رامبراند ون راین و یوهانس ورمیر شاهکارهایی را نقاشی کردند و زندگی فکری در شهرهایی مانند آمستردام و دلفت شکوفا شد. اما این عبارت پر زرق و برق حقیقتی تاریک را پنهان میکند. بسیاری از ثروتمندترین ساکنان این جمهوری از طریق بردگی، فروش و استثمار مردم آفریقا ثروت خود را به دست آوردهاند. ناهماهنگی بین توصیفگر «عصر طلایی» و این واقعیت وحشتناک به حدی است که در سال 2019، موزه آمستردام برنامههایی را برای حذف این واژه از گالریهای خود اعلام کرد. طبق گزارش دانیل بافی برای گاردین، بازرگانان هلندی حدود 600000 آفریقایی را به بردگی گرفته و به زور به قاره آمریکا و بین 660000 تا 1.1 میلیون نفر را در اطراف اقیانوس هند در دوران به اصطلاح “عصر طلایی” منتقل کردند.[4]
[1] https://www.bbc.com/culture/article/20210601-how-the-dutch-are-facing-up-to-their-colonial-past
[2] https://www.politico.eu/article/the-dark-dangerous-side-of-dutch-tolerance/
[3] https://humanityinaction.org/knowledge_detail/whitewashed-slavery-past-the-lost-struggle-against-ignorance-about-the-dutch-slavery-history/
[4] https://www.smithsonianmag.com/smart-news/major-rijksmuseum-exhibition-confronts-brutal-history-enslavement-180977857/