با وجود آنکه رسانهها جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین را به عنوان «کثیف ترین جام جهانی تاریخ» به یاد میآورند، اما این موضوع را نباید از خاطر برد که بازیکنان تیم ملی این کشور هرگز خود را در کنار نظام نمیدیدند و به واقع هم این چنین بود، اما دولت آرژانتین آنها را وسیلهای برای پروپاگاندای نظام خود کرد. پروپاگاندایی که البته از دید بسیاری از کارشناسان، ناموفق بود.[۱]
آرژانتین پیش از آغاز جام جهانی ۱۹۷۸ با چندین تیم از اروپا و آمریکای جنوبی مصاف داد و در نهایت منوتی لیست خود برای این مسابقات را اعلام کرد اما خبری از دیگو آرماندو مارادونا نبود. گرچه برخی منابع معتقدند که با فشارهای دولت نظامی بر منوتی، هافبک باشگاه ریورپلاته یعنی نوربرتو آلونسو بجای مارادونا به مسابقات فرستاده شد اما این موضوع را باید پذیرفت که اعجوبه آن زمان ۱۷ ساله آلبی سلسته تجربه کافی برای شرکت در مهمترین تورنمنتی که تا آن زمان آرژانتین در آن حضور مییافت را نداشت!
نکته جالب توجه دیگر سرمربی آرژانتین یعنی منوتی بود که برخلاف اندیشههای سوسیالیستی و چپگرایانه خودش در کشوری مستبد که حزب حاکم و تعیینکننده آن راستیها بودند کار میکرد. با این حال او در شرایط بسیار خطرناکی قرار داشت؛ منوتی و شاگردانش اجازه صحبت کردن درباره اتفاقات سیاسی اخیر کشور را نداشتند و نمیتوانستند هیچ صحبتی در رابطه با ناپدید شدن و کشته شدن هزاران مرد و کودک آرژانتینی کنند.[۲]
شرایط سیاسی حاکم بر آرژانتین بسیار وهم برانگیز بود. بیش از ۳۰ هزار نفر مفقود شده بودند. ویدلا میخواست با ایجاد یک دیکتاتوری استبدادی به مقاصد سیاسی خودش برسد. میزبانی جام جهانی ۱۹۷۸ با وجود این شرایط در اوج ناباوری به آرژانتین داده شد که فرصتی ایدهآل برای تبلیغ دولت ویدلا بود. هنگامی که آن مسابقات در ژوئن ۱۹۷۸ آغاز شد، آرژانتین در دیکتاتوری خونین نظامی خود بود، که اغلب به عنوان جنگ کثیف شناخته میشود. دقیقا بیش از دو سال پیش رهبران نظامی کشور رئیس جمهور منتخب دموکراتیک، ایزابل پرون را دستگیر و ژنرال خورخه رافائل ویدلا را نصب کردند.[۳]
دو سال قبل از جام جهانی، در سال ۱۹۷۶، ارتش آرژانتین دولت ایزابل پرون، بیوه رئیس جمهور پوپولیست خوان پرون را سرنگون کرد. این بخشی از مجموعه کودتای سیاسی بزرگتری به نام عملیات کندور بود، کمپینی که با حمایت و حمایت ایالات متحده انجام شد. دیکتاتوری نظامی که نتیجه آن خود را «فرایند سازماندهی ملی» یا «پروسسو» نامید و فعالیتهای آن را جنگ کثیف نامید. اما جنگ با نیروهای خارجی نبود؛ با مردم آرژانتین بود. جنگ منجر به دورهای از شکنجه و تروریسم تحت حمایت دولت شد. حکومت نظامی علیه شهروندان آرژانتین به راه انداخت و مخالفان سیاسی و افرادی را که مظنون به همدستی با علل چپگرایی ، سوسیالیستی یا عدالت اجتماعی بوده اند و آنها را زندانی، شکنجه و قتل کردهاند، برداشته است.
جنگ کثیف در چندین جبهه انجام شد. رژیم صهیونیستی فعالان چپ را «تروریست» خوانده و حدود ۳۰ هزار نفر را ربوده و کشته است. مارگاریت فیتلوویتز توضیح میدهد: «قربانیان در طول شکنجه جان خود را از دست دادند، با مسلسل در لبه گودالهای عظیم کشته شدند، یا از هواپیماها به دریا پرتاب و تحت مواد مخدر قرار گرفتند.» این افراد به عنوان گمشده یا دساپارسیدوس شناخته میشوند. دولت هیچ تلاشی برای شناسایی یا مستندسازی دساپارسیدوها نکرد. با “ناپدید شدن” آنها و از بین بردن اجساد آنها، حکومت نظامی میتواند در واقع وانمود کند که آنها هرگز وجود نداشتهاند. اما اعضای خانواده و دوستان ناپدید شدگان میدانستند که آنها وجود داشته اند. آنها از پروازهای مرگ مطلع بودند که طی آن اجساد از هواپیما به درون آب پرتاب میشد. آنها شایعاتی راجع به مراکز بازداشت در جایی که افراد مورد تجاوز و شکنجه قرار میگرفتند، شنیدند. و آنها شدیداً به دنبال اثری از عزیزان خود بودند. در میان افراد ناخوشایند، کودکانی از زنان باردار متولد شده بودند که به اندازه کافی برای زنده ماندن نوزادان خود زنده نگه داشته شده و سپس به قتل رسیده بودند. تصور میشود که پانصد نفر از این کودکان و دیگران که در دوران جنگ کثیف از والدین خود ربوده شده بودند، به خانوادههای دیگر داده شده باشند.[۴]
با وجود اینکه شرایط اقتصادی آن زمان در آرژانتین چندان جالب نبود و نرخ تورم کشور نزدیک به ۳۰۰ درصد بود اما دولت پول بسیار زیادی را برای آمادهسازی زیرساختهای مسابقات خرج کرد.[۵] به طور مثال مرکز رسانهای که برای این مسابقات تعبیه شده بود که هنوز هم مورد استفاده دولت آرژانتین است (در حال حاضر ستاد تلویزیون کشور است!)، با وجود اینکه خرج بالایی روی دست دولت گذاشت اما یک نقص بزرگ داشت؛ این مرکز فاقد خط تلفن بود و به همین موجب نزدیک به ۶ هزار نفر از مردم بوئنوس آیرس به مدت ۶ هفته نمی توانستند از تلفنهای خود استفاده کنند تا مسابقات به پایان برسد.
[۱] https://www.history.com/news/world-cup-soccer-argentina-1978-dirty-war
[۲] https://www.history.com/news/world-cup-soccer-argentina-1978-dirty-war
[۳] https://www.history.com/news/world-cup-soccer-argentina-1978-dirty-war
[۴] https://www.history.com/news/mothers-plaza-de-mayo-disappeared-children-dirty-war-argentina
[۵] https://www.history.com/news/world-cup-soccer-argentina-1978-dirty-war