در سال 1963، سازمان سیا کمپین‌هایی را علیه سه رئیس سه دانشگاه در سراسر ایالت‌های میچوآکان، پوئبلا و مونتری مکزیک تامین مالی کرد. همچنین گروه‌های دانشجو معلم جناح راست و موسسات تبلیغاتی ضد کمونیستی، که توسط سیا تامین مالی می‌شوند را تحت پروژه‌های مخفی “LICOAX” و “LIHUFF” برای انجام اعتصابات، درگیری‌های فیزیکی، جمع‌آوری اطلاعات و گسترش کمپین‌ها در خارج از مرزها بسیج کرد.

گورتاری قبل از انتخاب شدن به عنوان رئیس دانشگاه میچواکانا د سان نیکلاس د هیدالگو در ایالت میچوآکان، به عنوان یک استاد و نویسنده چپ با ارتباط با گروه‌های سوسیالیست و کمونیست با مشارکت مداوم در جنبش‌های دانشجویی شناخته می‌شد. الی د گورتاری پس از معرفی به عنوان نامزد مورد تایید سازمان‌های دانشجویی برتر، به طور رسمی در سال 1961 توسط شورای دانشگاه به عنوان رئیس دانشگاه انتخاب شد. گورتاری همچنین مورد استقبال فرماندار دیوید فرانکو رودریگز قرار گرفت که با نظرات سیاسی گورتاری همراهی می‌کرد. گورتاری بر برنامه‌ریزی اقدامات خود و دانشگاه با استفاده از ماتریالیسم دیالکتیکی (رویکرد مارکسیستی) تمرکز کرد. هدف اصلی ایجاد ارتباط مستحکم بین آموزش و پرورش و جامعه با استفاده از دانشگاه به عنوان نهادی برای تغییر شرایط مادی جامعه اطراف است. 

در اولین سال‌های ریاست گورتاری، دانشگاه توانست بالاترین بودجه‌ای را که در تاریخ خود دریافت کرده بود و همچنین سایر منابع جمع‌آوری شده توسط فدراسیون دانشجویی را به دست آورد. با این همه تغییرات که خیلی سریع اتفاق می‌افتد، شایعاتی درباره گروهی از مردم وجود داشت که از نحوه رسیدگی به امور راضی نبودند و مخفیانه توطئه می‌کردند. 

 

در 1 فوریه 1963، گروه دانشجویی معلمی که از حمایت مالی سازمان سیا حمایت می کرد، رسماً وارد عمل شد. 75 دانشجوی جناح راست و برخی از معلمان، مانیفست ضد گورتاری را امضا کردند و خواستار برکناری او از سمت خود شدند. این نشان‌دهنده شروع کمپین حمایت شده توسط سیا علیه گورتاری است، که شامل ادعاهایی مانند سوء استفاده از بودجه، مناسب نبودن این موقعیت از زمان تولد او در مکزیکوسیتی بود، که برنامه اطلاع رسانی جامعه برای کمک به جامعه ایجاد نشده بود. بلکه برای گسترش ایدئولوژی سوسیالیستی و کمونیستی و غیره. در واکنش، معلمان و دانش آموزان طرفدار گورتاری در دفاع از او در برابر گروه جناح راست سازماندهی کردند. این باعث شروع درگیری بین هر دو گروه در محوطه دانشگاه می‌شود.

از آنجایی که اکثریت کارکنان و دانشجویان از گورتاری به عنوان رئیس دانشگاه حمایت کردند، شورای دانشگاه تصمیم گرفت کسانی را که مانیفست ضد گورتاری را امضا کرده بودند و کمپین را اجرا می‌کردند تعلیق کند. عصر همان روز جمعی از دانشجویان ضد گورتاری به همراه دبیر کل دانشگاه و رئیس دانشکده حقوق برای توهین به وی به دفتر گورتاری رفتند و او را گروگان گرفتند. دانشجویان ضد گورتاری اوایل همان روز اعتصاب کردند اما نتوانستند تاثیر قابل توجهی داشته باشند. شورای دانشگاه تصمیم گرفت 34 استاد و 13 دانشجو را که مانیفست علیه گورتاری را امضا کرده و فعالیت‌های دانشگاه را مختل می‌کردند، به‌طور نامحدود اخراج کند. در این مرحله از 340 استاد، 280 نفر از حامیان گرتری و از 5000 دانشجو تنها 250 نفر با گروه ضد گورتاری همسو بودند. کاملاً واضح بود که گورتاری از حمایت اکثریت در دانشگاه برخوردار بود. با این حال، دانشجویان و کارکنان ضد گورتاری شروع کردند به ارتباط با گروه‌های محافظه‌کار و ضد کمونیست خارج از محوطه دانشگاه، و همچنین ارتباط با بازرگانان، بانک‌ها، بخش صنعتی و غیره. آنها از طریق حمایت از فعالیت‌های تحت حمایت سیا، حمایت فرماندار جدید آگوستین آریاگا ریورا را به‌عنوان متحد علی‌رغم ادعای بی‌طرفی به دست آوردند. فرماندار ریورا نامه‌ای ارسال کرد و از گورتاری خواست که اخراج شدگان از دانشگاه را دوباره بپذیرد؛ این نامه توسط ژنرال نظامی فلیکس ایرتا نیز امضا شده است. گورتاری پاسخ داد که نامه را به شورای دانشگاه خواهد برد تا آنها به صورت جمعی تصمیم بگیرند. در اولین روزهای مارس 1963، در نتیجه اشغال ساختمان‌های اعتراضی توسط گروه‌های ضد گورتاری، در حالی که گروه‌های طرفدار گورتاری تلاش می‌کردند از بازگرداندن فضای دانشگاه به حالت عادی فرماندار قانون جدید دانشگاه را تصویب کرد که بر اساس آن دولت محلی تنها نهادی است که اختیار انتخاب روسای دانشگاه را به جای شورای دانشگاه دارد. الی دی گورتاری روز بعد برکنار شد و تمامی اعضای شورای دانشگاه از سمت خود برکنار شدند. دانشجویان و کارکنان شروع به سازماندهی اعتراضات در سطح دانشگاه کردند. در حالی که رهبران دانشجویی طرفدار گورتاری برای اعلام مخالفت خود با برکناری رئیس دانشگاه با فرماندار دیدار کردند، نظامیان سعی کردند برای اشغال دانشگاه وارد دانشگاه شوند. دانشجویان در محوطه دانشگاه به سرعت برای دفاع از دانشگاه و جلوگیری از ورود نظامیان حرکت کردند. ارتش شروع به تیراندازی مستقیم علیه دانش آموزان در پشت بام مدرسه کرد. بسیاری از دانش آموزان مجروح شدند و یک دانش آموز کشته شد. پس از ورود، ارتش چندین معلم را بازداشت کرد و به آنها برچسب برانداز زد. گورتاری بعداً میچوآکان را ترک کرد و به مکزیکوسیتی رفت. ماجرای برکناری گورتاری، توسط کمپین حمایت شده و بسیج شده توسط سیا، تنها یکی از لحظات متعددی است که سیا در آن دست به اقدامات امپریالیستی زده است.[1]

[1] https://anticonquista.com/2022/03/23/cia-intervention-in-mexico-the-removal-of-mexicos-most-dangerous-communist/