بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر صفحه ۵۶۲ قرآن کریم

دانشگاه فردوسی مشهد

آیات ۱ تا ۱۲ سوره تبارک صفحه ۵۶۲

داستانی در کتاب “مستدرک الوسائل جلد ۱ صفحه ۳۰۱” آمده که در دوران پیامبر شخصی مسافرت تجاری می‌کرد شب در مکانی خیمه زده بود و سوره «تبارک الملک» را می‌خواند در عالم خواب دید همانطور که قرآن می‌خواند شخصی از داخل زمین صدا زد که من نجات پیدا کردم زمانیکه از سفر برگشت خواب را برای پیامبر گفت پیامبر فرمودند آنجا قبر شخصی بوده چون روی قبرش سوره تبارک را خواندی نجات پیدا کرده بعد فرمودند آن سوره نجات دهنده عذاب قبر است؛ سر قبر رفتگان حتما این سوره را بخوانیم گاهی وقت‌ها یک صلوات و دعای ما هزاران پله، رفتگان را ارتقاء می‌دهد و بسیاری از مشکلاتشان حل می‌شود، بیشترین چیزی که انسان را رشد می‌دهد ایثار است، دعا و خیراتی که برای رفتگان می‌کنیم همه حکم ایثار دارد، ایثار کار پیامبرگونه است یعنی انسان به خودش سختی دهد برای اینکه کسی ارتقاء پیدا کند یا کسی از جهنم نجات پیدا کند. «تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ…» در روایات در فضیلتِ این سوره بیشتر لفظِ تبارک آمده تا لفظ ملک؛

خداوند در آیه ۲ نکاتی را مطرح می‌فرمایند «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ…» او کسی است که مرگ و زندگانی را آفرید «…لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا…» تا شما را امتحان کند که کدامیک بهترین عمل را انجام می‌دهد؛

یعنی ما خلق شدیم که امتحان شویم خداوند هم از ما توقعِ بهترین را دارد، ما باید بهترین باشیم «…أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ» او عزتمند، مقتدر و غفور است؛

دو ویژگی مهم حاکم ۱- مقتدر ۲- بخشنده. خداوند در آیه ۹ علت جهنمی شدن جهنمی‌ها را بیان می‌فرمایند: «…أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ» آیا برای شما پیامبری نیامده بود؟ «قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءَنَا نَذِيرٌ…» گفتند بله برای ما پیامبری آمده بود «…فَكَذَّبْنَا…» تکذیب کردیم؛ خداوند در آیه ۱۰ نکته‌ی خیلی لطیفی را مطرح می‌فرمایند «وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ» اگر ما گوش شنوا داشتيم يا تعقل مي‏كرديم جزء دوزخيان نبوديم؛ معلوم می‌شود حرف پیامبران همان حرف عقل بوده اگر انسان در اصل توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد فقط فکر کند به نتیجه می‌رسد که پیامبران درست فرمودند؛ بی‌عقل‌ترین انسان‌های عالَم کسانی هستند که منکر خدا می‌شوند، حرفهایی که در قرن جدید و برخی از پروفسورها می‌زنند در ۷ هزار سال پیش و در دوران جاهلیت نبود در طول تاریخ گروهی را پیدا نمی‌کنید که منکر خدا بودند همه رب بودن خدا را انکار می‌کردند بُت را به عنوان رب (اداره کننده امور) می‌پرستیدند هیچکس نظریه ساعت ساز کور را مطرح نمی‌کرد اما الان که به کهکشان‌ها و… رسیدند به جای اینکه بیشتر به خدا پی ببرند برعکس شده البته این‌ها ریشه در تکبر دارد نه بیسوادی که تکبر از بی‌عقلی است، پس جهنمی‌ها می‌گویند «وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ…» اگر صحبت پیامبر را می‌شنیدیم یا عقل‌مان را بکار می‌انداختیم «…مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ» امروز توی جهنم نبودیم.