بسم الله الرحمن الرحیم

تفسیر صفحه ۵۵۶ قرآن کریم

دانشگاه فردوسی مشهد

آیات ۱ تا ۹ سوره تغابن صفحه ۵۵۶

یکی از سُوَرِ مُسبحات است که نام آن از آیه ۹ گرفته شده. خداوند در آیه ابتدایی قدرت خودش را بیان می‌کنند که اگر کسی «هُوَ الَّذِي خَلَقَكُمْ فَمِنْكُمْ كَافِرٌ…» کافر شد به ما لطمه نمی‌زند همانطور که در چند آیه بعد می‌فرمایند «…وَاللَّهُ غَنِيٌّ حَمِيدٌ» من بی‌نیاز هستم؛ بعد خداوند دو نعمت ویژه را مطرح می‌فرمایند ۱- «خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَصَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُمْ…» ما زمین و آسمان را به بهترین صورت خلق کردیم؛ أَحْسَنَ آمده یعنی به بهترین صورتِ ممکن؛ در کتاب “توحید مُفَضل” مُفَضل بن عمر از امام صادق می‌پرسد که چرا پلک می‌زنیم؟ چرا مُژه و ابرو داریم؟ چرا بینی یک عدد و چشم دو تاست؟ چرا فَکِمان از پایین تکان می‌خورد؟ امام صادق علیه السلام دقیق پاسخ این سوالات را می‌دهند؛ خداوند از ما انتظار أَحْسَنَ دارد «…لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا…» کارهای‌تان أَحْسَن باشد، در شنیدن «…يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ…» در مُناظره «…جَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ…». در نیت «صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً…». همه احسن باشید پس شعارِ گفتار نیک کردار نیک پندار نیک اصلا شعار خوبی نیست شعارِ گفتار نیک‌تر چیزی که قرآن بیان می‌کند «…يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ…» پندار نیک‌تر «صِبْغَةَ اللَّهِ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً…» کردار نیک‌تر «…أَحْسَنُ عَمَلًا…» وقتی می‌گوییم صحبت خوب‌تر دقیقا بیان می‌شود «…قَوْلًا بَلِيغًا». «…قَوْلًا لَيِّنًا…»  «…قَوْلًا سَدِيدًا»  «…قَوْلًا مَعْرُوفًا…» مواظب باشید فریب شعار نخورید ۲- در آیه ۹ خداوند می‌فرمایند «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ…» روزی که همه را در محشر جمع می‌کند، تَّغَابُن از غَبن می‌آید یعنی اندوه وپشیمانی؛ روز قیامت روز پشیمانیِ کفار یا روز پشیمانی برای همه است چون یوم الحسرت مال همه است روز قیامت همه حسرت می‌خورند بدها حسرت می‌خورند خوب‌ها هم روز قیامت وقتی جایگاه کسانی که مصیبت دیدند را می‌بیند می‌گوید کاش بیشتر مصیبت دیده بودم روایت است وقتی مردم روز قیامت کسانی که صبر کردند را می‌بینند آرزو می‌کنند کاش در دنیا با قیچی ریز ریز شده بودند؛ خداوند پشیمانی‌ها را بیان می‌فرمایند ۱- کاش با فلانی‌ها دوست نمی‌شدیم «يَا وَيْلَتَى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا»  ۲- کاش از این رسول اطاعت می‌کردیم «…يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا» ۳- کاش با نمازگزارها بودیم «…لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ» از نمازگزارها نبودیم، در روایت است روزی که از دنیا می‌روند عزائیل سوال می‌کند شما چه حسرتی می‌خورید؟ می‌گویند دوست داشتیم برمی‌گردیم با نمازگزارها در مساجد نماز می‌خواندیم.