بسم الله الرحمن الرحیم
تفسیر صفحه ۴۷۹ قرآن کریم
دانشگاه فردوسی مشهد
آیات ۲۱ تا ۲۹ سوره فصلت صفحه ۴۷۹
خداوند ابتدا عذابی که بر بدن نازل میشود و بعد از آن دلیلی که باعث شده انسان از گناه فاصله نگیرد را بیان میکنند و دلیل اینکه خداوند راهنمایی فرستاده و مردم آن راهنما را کنار گذاشتند و به خاطر آن جهنمی و عذاب میشوند را مطرح میکنند. آغاز مَنبر مهمترین قسمتِ منبر است که چند چیز باید رعایت شود.
۱- باید پرورش احساس اتفاق بیفتد.
۲- إغناءِ اندیشه و انگیزه سازی انجام شود.
۳- رفتار سازی شود، خداوند در اینجا دقیقا به همین صورت بیان میکنند.
ابتدا به خاطر اینکه گوشها تیز شود خداوند در آیه ۲۱ اوجِ عذاب جهنم را مطرح میفرمایند «وَقَالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدْتُمْ عَلَيْنَا…» و به پوستشان می گویند: چرا بر ضد ما شهادت دادید؟ بعد خداوند میفرمایند آن روز همهی اعضاء شهادت میدهند «…أَنْ يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَا أَبْصَارُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ…» خداوند از بین اعضاءِ بدن ابتدا پوست را انتخاب میکند بعضیها نظرشان این است که شاید گناهانی که با پوست انجام میشود نسبت به بقیهی اعضاء گناهانِ سنگینتری باشد که دلیلِ روایی برای این جمله نیاوردند و دلیل عقلی آوردهاند در حالیکه روایت داریم گناهانی که با زبان و چشم انجام میشود گناهان بدتری است و چشم و زبان و گوش را جزء پوست محسوب نمیشود به همین خاطر نمیتوان به این جمله اعتنا کرد همانطوری که در اینجا خداوند «…سَمْعُكُمْ…» گوش، «…أَبْصَارُكُمْ…» چشم و «…جُلُودُكُمْ…» پوست را جدا بیان میکنند؛
گناهان پوست گناهانِ رفتاری و گناهان ذهن و قلب گناهانِ اعتقادی است قطعا گناهِ اعتقادی بدتر از گناه رفتاری است سوال: چرا انسان به این گناهان کشیده میشود؟ در آیه ۲۲ خداوند بیان میکنند آنها گناهان و اعمال زشت را پنهان میکردند و آن روز فکر نمیکردند که قرار است چشم و گوش و پوست بر ضدِ آنها شهادت دهند، ریشهی گناهان این است که نظارت خدا و ۱۴ معصوم را نادیده گرفتیم و خدا را شاهد بر اعمال خود نمیدانیم «أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَى» آیا فکر کردند خدا آنها را نمیبیند؟ مثلا اگر بدانیم بچهی ۳ سالهای ما را نگاه میکند خیلی کارها را انجام نمیدهیم ریشهی اینکه شهادت اهل بیت و شاهد بودن امام زمان و شهدا را نادیده گرفتیم در این است که خداوند قرآن را فرستاده و ما به قرآن عمل نکردیم، اسم دیگر قرآن ذکر است یعنی مدام یادآوری میکند که خدا میبیند ائمه ناظر هستند این تذکر روی انسان تأثیر میگذارد خداوند در آیه ۲۵ و ۲۶ و آیات بعد میفرمایند چون آنها به قرآن عمل نکردند به مرور زمان نظارتِ ناظران را فراموش کردند.